Misschien wel de vraag der vragen: “wanneer ben je gelukkig?”. Ben je gelukkig wanneer je gezond bent? Wanneer je veel geld hebt? Wanneer je goeie sociale relaties hebt? Het lijkt alsof het voor iedereen iets anders kan zijn. Toch is dat niet zo. Vooral niet wanneer je meer hoogover kijkt naar de voorwaarden van een gelukkig leven. Tenminste, dat zegt geluksgoeroe Martin Seligman.
De drie dimensies van een gelukkig leven
Martin Seligman is grondlegger van de positieve psychologie en fervent onderzoeker van geluk. Hij heeft gezorgd dat er in de psychologie aandacht is voor hoe je als mens gelukkiger kan worden. Ook hijzelf had hier veel aandacht voor en is na veel onderzoek gekomen met drie onderliggende dimensies van geluk:
- Pleasure and gratification (plezier en bevrediging)
- Strength and virtue (kwaliteiten en deugden)
- Meaning and purpose (betekenis en een hoger doel)
Hoewel elke afzonderlijke dimensie kan zorgen voor geluk in het leven, is het in zijn ogen essentieel dat alle drie ‘vervuld’ zijn. Ook lijkt het volgordelijk te zijn in hoe makkelijk het te bereiken is en hoeveel impact het heeft. Kortom, wil jij een gelukkig leven? Zorg dan dat je leeft volgens deze drie pijlers.
1. Plezier en bevrediging
Dit noemt hij ook wel ‘The Pleasant Life” – het plezierige leven. Deze dimensie van plezier en bevrediging is vooral gericht op het ervaren van positieve emoties. Dit realiseer je door veel leuke en gezellige momenten (met andere mensen) te creëren. En hiervan te (leren) genieten en je echt bewust te zijn van het moment. Denk aan een gezellig avondje sushi en cocktails met je vrienden. Maar dan wel een avond waar je in het moment echt stil staat bij het fijne van de avond en dat je hier bewust dankbaar voor bent.
Het leren genieten (mindfulness) en dankbaarheid zijn gelukkig vaardigheden die je kunt leren. Toch zitten er wel sterke beperkingen aan deze dimensie van geluk:
- Allereerst is het erfelijk: voor 50% is het ervaren – en kunnen genieten van – positieve emoties erfelijk bepaalt. Oefeningen als dankbaar zijn en mindfulness dragen bij maar niet meer dan 15 tot 20 procent.
- Daarnaast is het volgens Seligmen korte termijn. De mate waarin iets een positieve emotie geeft heeft een afnemend effect. Het went snel.
Gelukkig zijn is dus meer dan alleen het creëren van zoveel mogelijk leuke momenten en positieve emoties. Een avondje sushi kan heel bevredigend zijn, maar brengt niet duurzaam geluk. Vandaar dat er ook meer dimensies zijn.
2. Kwaliteiten en deugden
Een belangrijke basis van deze tweede dimensie is kwaliteiten. Volgens Seligman is het essentieel om je talenten en kwaliteiten te kennen en dagelijks in te zetten. Niet alleen in je werk, maar ook in je privéleven. Wanneer je bewust bent van je strengths en die dagelijks inzet, ben je in staat flow te bereiken. Dit zijn niet per se momenten dat je hard moet lachen of lol hebt. Dit gaat over echt betrokken, verzonken en geboeid zijn in dat wat je doet en daarin continu het beste uit jezelf halen.
Een mooi middel om hier meer inzicht in te krijgen is bijvoorbeeld de Strengthsfinder (ook wel de CliftonStrengths). Dit is een online assessment die direct inzicht geeft in jouw talenten. Daarnaast helpt het je deze talenten te ontwikkelen tot strengths en die steeds meer in je dagelijkse leven toe te passen.
Zoals we al schreven, je zet je kwaliteiten niet alleen maar in om goed werk te leveren en je manager blij te maken. Om echt gelukkig te worden dienen deze kwaliteiten bij te dragen aan het bereiken van de volgende deugden:
- Wijsheid en kennis
- Moed
- Liefde en menselijkheid
- Gerechtigheid
- Matigheid
- Spiritualiteit
Dit zijn volgens het onderzoek van Seligman de 6 ultieme deugden in het leven en dat wanneer we deze bereiken, we gelukkig zijn vanuit de tweede dimensie. Het kennen en inzetten van je kwaliteiten maakt het dat je deze zes deugden makkelijker, sneller en plezieriger bereikt.
Betekenis en een hoger doel
Het bereiken van de 6 deugden is al een grote stap in het bereiken en ervaren van betekenis. Toch is er nog een extra stap te zetten. De zes deugden kunnen namelijk puur gericht zijn op zelfontplooiing en ontwikkeling. Kortom: egoïstisch.
De laatste dimensie die volgens Seligman cruciaal is in het ervaren van een duurzaam gelukkig leven is het inzetten van je kwaliteiten en deugden voor anderen. Op het moment dat jij écht bijdraagt een het geluk van een ander, pas dan ga je betekenis ervaren. En wanneer je dit weet in te zetten als een hoger doel waarmee jij daadwerkelijk bijdraagt aan een mooier toekomstbeeld, pas dan heb je alle drie de dimensies van een gelukkig leven.
In deze video licht hij alles nog eventjes extra goed toe:
Dus hoe word je gelukkig?
Kortom, op de vraag ‘wanneer is iemand gelukkig?’ heeft Seligman een duidelijk antwoord: creëer zoveel mogelijk plezierige momenten in je leven en leer deze mindful te ervaren en van te genieten. Leer je kwaliteiten kennen én inzetten om de zes deugden van het leven te behalen. En als laatst, zet dit alles in om het leven van anderen mooier en gelukkiger te maken en maak daarvan je hogere doel…. Simpel. Toch?
