Insights Discovery, dat is toch die kleurentest? Hoe vaak we deze vraag niet krijgen als we iemand over het instrument vertellen. Maar de online vragenlijst die in het Insights profiel resulteert, is geen test. We vertellen je graag waarom niet.
We beginnen bij het begin. Wat is eigenlijk de definitie van een test? Volgens encyclo.nl: onderzoeken of iets of iemand geschikt of goed is. Met andere woorden: met een test toets je iets. Onderzoek je of iemand ergens goed of minder goed in is. Voor een test kun je slagen of zakken. Je kunt er hoog of laag op scoren. Allemaal niet van toepassing op Insights Discovery. De ene Insights kleur is simpelweg niet beter dan de andere.
Insights Discovery is dus GEEN kleurentest. Het instrument meet psychologische voorkeuren. Jouw persoonlijke Insights profiel vertelt je meer over je persoonlijke werkstijl, je voorkeuren in de omgang met anderen, hoe je het liefst communiceert en waar je energie van krijgt, etc etc. En die voorkeuren zeggen niets, maar dan ook helemaal niets over hoe goed je ergens in bent.
Insights Discovery geeft inzicht in je persoonlijkheid. Veel mensen hebben het daarom over een persoonlijkheidstest, een benaming die wij zelf niet graag gebruiken. We spreken liever over een persoonlijkheidsmodel. Want een model is een vereenvoudigde versie van de werkelijkheid en vereenvoudigen is precies wat Insights Discovery doet. Het koppelt psychologische voorkeuren aan kleuren en daarmee wordt het makkelijker om gedragsvoorkeuren van jezelf en anderen te herkennen en daarop af te stemmen.
Helaas zijn er nog altijd organisaties die modellen als Insights Discovery voor werving & selectie gebruiken. Een tenenkrommend voorbeeld: ‘Heb jij ervaring als accountmanager en ben jij GEEL? Dan hebben wij een interessante baan voor jou!’ Ook al zijn er aanbieders van kleurenmodellen die beweren dat hun instrument bruikbaar is voor werving & selectie, de ethische richtlijnen van Insights stellen expliciet dat Insights Discovery niet mag worden gebruikt om mensen te (dis)kwalificeren.
Om te beginnen, mensen zijn geen kleur. Overigens ook geen twee of drie of zelfs vier kleuren. Zeg dus nooit dat iemand Rood, Geel, Groen of Blauw is. Je kunt wel zeggen dat iemand veel Geel gedrag laat zien. Overigens heeft iedereen alle vier de kleuren in zich. Maar we hebben wel allemaal een voorkeur voor één of meerdere Insights kleuren. De combinatie waarin we de kleuren gebruiken, is voor iedereen anders.
Iemands voorkeur voor één of meerdere Insights kleuren zegt niets over zijn competenties. Laat staan over zijn kwaliteiten in een specifieke functie of rol. Elk mens kan de nodige competenties voor een bepaalde functie hebben of ontwikkelen. Omgekeerd betekent een sterke voorkeur voor een bepaalde kleur niet per definitie dat je goed bent in de dingen die aan deze kleur worden gekoppeld.
De organisatie die de vacature in het voorbeeld plaatste, verwacht van iemand met een sterke voorkeur voor Geel waarschijnlijk dat hij die dynamische, enthousiaste persoon is die moeiteloos klanten overtuigt. Vergeet niet dat er zich onder de mensen met eerste kleur Geel heel veel belabberde verkopers bevinden. En dat er geweldige accountmanagers bestaan met eerste kleur Blauw – de aan Geel tegengestelde kleur.
Toch zijn er mensen die menen dat hun eerste Insights kleur iets zegt over hoe geslaagd of succesvol ze zijn. Als echte Inspirator, beschik ik (Glenn) behalve over veel Geel ook over flink wat Rood. En eerlijk is eerlijk, vaak zijn het de mensen met veel Geel en/of Rood die nogal te spreken zijn over hun eigen voorkeuren en zichzelf allerlei kleurrijke kwaliteiten toe-eigenen. Hun (onjuiste!) veronderstelling: ik heb eerste kleur Rood en daarom ben ik goed in leidinggeven. Of: ik heb eerste kleur Geel en daarom ben ik altijd degene met de creatieve en goede ideeën.
Maar dat je eerste kleur Rood hebt, betekent niets meer of minder dan dat je het hoogstwaarschijnlijk prettig vindt om het voortouw te nemen. Of je daadwerkelijk een goede leider bent? Vraag dat maar aan je collega’s, want die eerste kleur zegt daar niet per definitie iets over. En dat je eerste kleur Geel hebt, kan betekenen dat je het heel leuk vindt om nieuwe dingen te bedenken en ideeën te ventileren. Of dat de organisatie ook iets gaat opleveren? De praktijk – en niet je eerste kleur! – zal het leren.
Toch zien we het tijdens workshops regelmatig gebeuren. Dat mensen hun collega’s met een andere voorkeur flink tekort doen. Zo maken mensen met eerste kleur Blauw of Groen hun collega’s met eerste kleur Rood (vaak binnensmonds) nog wel eens uit voor dictators. En hun collega’s met eerste kleur Geel noemen ze zonder schroom een kip zonder kop. Andersom kunnen mensen met eerste kleur Rood of Geel nogal laatdunkend doen over hun collega’s met eerste kleur Blauw of Groen. Die zijn per definitie – zo menen ze – ‘minder geslaagd’, want ze zullen nooit goede leiders of sprekers zijn.
En daar gaat het mis! Er zijn namelijk geweldige leiders met een introverte voorkeur (eerste kleur Blauw of Groen). Want het Rood dat helpt om op resultaat te focussen en knopen door te hakken, dat hebben zij ook. We gebruiken immers allemaal alle vier de kleuren. Daarbij is het voor niemand vanzelfsprekender om zorgvuldige afwegingen te maken of kalm te blijven onder druk, als voor de leider met veel Blauw. En je kunt je misschien voorstellen dat er geen betere verbinder is dan de leider met veel Groen.
We kunnen het dus niet vaak genoeg herhalen: je Insights kleuren zeggen niets over hoe goed je het doet of gaat doen in je werk en/of je leven. Inzicht in je eigen gedragsvoorkeuren en die van anderen draagt daarentegen wél bij aan hoe succesvol je bent. Want elke ontwikkeling begint met zelfinzicht!
Bron: Insights Benelux
