Stressbestendig zijn is in deze tijd geen overbodige luxe. Het leven lijkt continu op z'n kop te staan: stress, frustratie en je een slachtoffer voelen van alles dat je overkomt zijn logische gevolgen. En als het dan ook nog eens winter is en het is koud en donker buiten, dan is het stuk lastiger jezelf op te laden. Ik heb een jaar geleden een podcast geluisterd waarin heel simpel uitgelegd wordt waar stress vandaan komt en hoe je door een enkel zinnetje meer stressbestendig en minder gefrustreerd kan raken. De sleutel? Stap uit je slachtofferrol.
Waar komt stress vandaan?
De podcast die ik luisterde was een gesprek tussen Oprah Winfrey en Eckhart Tolle met de titel ‘Acceptance of Troubled Times’. Tolle wordt gezien als een belangrijke spiritueel leraar en is bekend van de bestseller ‘De Kracht van het Nu’. In dit leuke gesprek bespreken ze waar stress vandaan komt en wat je kan doen om te leren meer stressbestendig te zijn. Tolle komt met deze prachtige quote over stress:
“Anytime you are stressed, you are stressed because you want whatever is happing in that moment to not be happening in that moment.” - Eckhart Tolle
Ik had dit nooit zo goed beseft. Dat het eigenlijk heel simpel is. Er lijken altijd heel veel verschillende oorzaken te zijn voor stress waardoor het erg complex lijkt. Maar dat is het dus eigenlijk niet. Het heeft allemaal en volledig te maken met het feit of je iets kan accepteren, óf dat je juist weerstand biedt of zelfs in een slachtofferrol stapt. En om dan Covey’s cirkel van invloed te citeren: het enige waar je direct invloed op hebt is jouw eigen gedrag. En dat begint bij acceptatie.
Tolle komt vervolgens met een heel simpel zinnetje dat je kan helpen om een verandering teweeg te brengen in je manier van denken.
Hoe stress te verminderen? Stap uit je slachtofferrol
Laten we beginnen met een voorbeeld van leren stressbestendig te zijn. Begin december 2021 zat ik doordat mijn één jarige dochter Corona had opgelopen twee weken in quarantaine en ik zat vol stress. Sterker nog, ik zat volledig in zo’n heerlijke slachtofferrol: ‘Waarom wij!? Waarom nu!? Dit kan toch niet! En wij gaan haar natuurlijk niet in isolatie doen… zal je zien dat wij het ook allemaal gaan krijgen.’
Kortom, mijn wereld stond op z’n kop en ik was volledig in paniek en gefrustreerd.
Een paar weken voordat we hoorden dat we in quarantaine moesten, gaf ik training aan een groep high potentials van een grote organisatie en ter voorbereiding liet ik ze de podcast luisteren met Eckhart Tolle. In de podcast geeft hij aan dat er een hele simpele maar o zo krachtige manier is om minder gefrustreerd en gestrest te zijn, namelijk door:
"Accept this moment as if you have chosen it."
Dus ik liet hen reflecteren. Wanneer had je stress, voelde je je gefrustreerd of zat je in een slachtofferrol? En als je teruggaat naar dat moment, wat had je anders gedaan als je jezelf deze vraag had gesteld; wat nou als ik voor deze situatie gekozen had?
De avond na de training vertelde ik dit vervolgens aan mijn vrouw, met de opmerking hoe waardevol dat was en wat voor mooie impact het had.
Maar daar bleef het dus niet bij… zij had namelijk HET LEF om mij diezelfde vraag te stellen op het moment dat we hoorden dat we in quarantaine moesten. Hoe durfde ze! Een trainer zijn eigen materiaal op zichzelf toe te laten passen… schandalig ;).
Stressbestendig worden via dat ene zinnetje
Dus daar ging ik. Wat als ik deze quarantaine zelf gekozen had. Wat zou ik dan denken en doen? Allereerst besefte ik mij dat het best wel lekker was dat we niet het halve land hoefden te bereizen om naar schoonfamilie te gaan voor Sinterklaas. Ik besefte mij dat we er een heel gezellig en fijn Sinterklaasweekend van konden maken met cadeaus, pepernoten bakken en weet ik veel wat. En ik vond het ook waardevol omdat we al een tijdje weinig echt met z’n vieren hadden gedaan. We besloten direct een kerstboom te laten kopen en brengen door mijn zus (die ook met dit goede idee kwam), want tja… wij mogen het huis niet uit en begonnen het gezellig te maken in huis. De borrelhapjes kwamen op tafel en we maakten er een feestje van.
Door dus te reflecteren op dat ene zinnetje maakte dat ik minder bezig was met ‘de vijf dagen die nog komen gaan’, en mij volledig richtte op het moment zelf waardoor ik direct minder stress voelde.
Stressbestendig zijn is iets wat je kan leren
Nu klinkt bovenstaande natuurlijk heel mooi. En om eerlijk te zijn, dat was het op sommige momenten ook. Het gaf mij echt even de push om niet bezig te zijn met alles wat nog komen ging, niet bezig te zijn met alles wat ons opgedwongen werd en niet bezig te zijn met hoe zwaar het kan zijn of worden. Het dwong mij bezig te zijn met het nu. In het nu alles loslaten, accepteren en zijn.
Maar met alles dat heel mooi klinkt, zit ook hier zeker een andere kant aan. Het is namelijk tegelijkertijd ook de meest irritante vraag: “wat nou als je voor deze situatie gekozen had?”. Mijn eerste reactie is eigenlijk altijd ‘ja maar dat heb ik niet!’. Maar hoe irritant het ook is om te horen, het kan wel helpen. En misschien dat het je niet meteen helpt, maar dat je langzaamaan wel leert deze reflectie vaker te doen.
Begrijp mij niet verkeerd, in die twee weken ben ik zeker veelvuldig gefrustreerd en gestrest geweest. Elke keer dat iemand van ons positief testte was het weer raak en al helemaal toen we hoorden dat de school een week eerder dichtging precies op het moment dat we net uit quarantaine zouden komen. December was een zware maand EN DAT IS NIET ERG. De keren dat het zinnetje mij wél hielp en het mij wél lukte waren al heel fijn en waardevol. En dat is ook eigenlijk de boodschap in deze blog. Probeer eens in een moeilijke situatie jezelf deze vraag te stellen en kijk wat er dan mogelijk is:
Wat nou als ik voor deze situatie gekozen had?
Covey’s cirkel van invloed is de basis van stressbestendig zijn
Een belangrijke basis in bovenstaande vraag zit natuurlijk in de cirkel van invloed van Stephen Covey. In de cirkel van invloed bekijk je waar je daadwerkelijk invloed op hebt. En het enige waar je direct en volledig invloed op hebt is jouw eigen gedrag. En om dat gedrag om te kunnen buigen naar iets dat productief werkt in plaats van stress en frustratie vergrotend, is acceptatie de allereerste stap.
Hierbij gaat het verder dan proactief zijn. Een voorbeeld om dit toe te lichten: Stel je bent met de fiets en je hebt een lekke band. Je hebt een aantal opties:
Vloeken en tieren, gefrustreerd zijn, je een slachtoffer voelen van het feit dat iemand zo stom is geweest om een spijker op de weg te laten liggen en stress te voelen dat je mogelijk ergens te laat komt (slachtofferrol).
Direct op zoek gaan naar een oplossing. Misschien ben je zo fantastisch dat je een bandenplaksetje hebt en je het zelf even doet, of je gaat snel op zoek naar een fietsenmaker en je zorgt dat je band zo snel mogelijk geplakt wordt (proactief zijn).
Jezelf de vraag stellen: wat nou als ik voor deze situatie gekozen had? Dan zou ik dus gekozen hebben om niet te fietsen maar te wandelen. Even de tijd nemen. Rustig aan te doen in plaats van gehaast op de fiets te zitten. Misschien wel even die ene podcast luisteren van Eckhart Tolle (omarmen).
Ik weet het, ik weet het, het klinkt allemaal heel romantisch en zo ideaal is het niet altijd. En geloof mij, als ik met een baby en een lekke autoband langs de snelweg sta ga ik echt niet even denken aan hoe fijn het is dat ik dan even een moment van rust kan pakken. Soms is het gewoon klote en lukt het ook niet om daaruit te komen. ‘Gelukkig’ zijn er ook vaak genoeg momenten dat we onszelf onnodig stress, frustratie en boosheid ‘aanpraten’, en vooral DAN is deze reflectie ontzettend waardevol.
Wat vind jij? Is dit een zinnetje dat voor jou zou kunnen werken? Laat het weten in een reactie hieronder!
