Een burn-out komt steeds vaker voor. Zo heeft 1 op de 7 professionals al eens burn-out klachten ervaren (waaronder veel Millennials). Maar wat is een burn-out precies? Hoe herken je (op tijd) dat je tegen de grens aan zit en wat kan je doen om een burn-out te voorkomen? 

Wat is een burn-out? 

Een burn-out is een mentale staat waarin je je opgebrand voelt. Je bent lusteloos en uitgeput en het lukt je ook niet om op te laden. Bij een burn-out kan je ook klachten hebben die bij depressie horen. Je voelt je somber, je blijft liever in je bed liggen en alles voelt zwaar. Een burn-out is vaak gerelateerd aan werk, maar dat hoeft niet per se zo te zijn. De basis is dat je jouw hoge stressniveau (het aantal cortisol hormonen) niet meer weet te reguleren en verlagen. Kortom, je vraagt continu te veel van jezelf. Naast overwerkt zijn kan je dus ook een burn-out krijgen door sport, studeren, problemen in je relatie of zelfs een verhuizing. Vaak is er ook sprake van een combinatie van oorzaken. 

Het gevaarlijkste aan een burn-out is dat het heel geleidelijk gebeurt. Je vraagt steeds meer van jezelf en stapje voor stapje neemt de spanning (blijvend) toe en voel je je slechter. Er zijn vaak een aantal fasen te herkennen: 

Fase 1 (druk): je bent moe maar doordat je goed slaapt kan je je opladen. 

Fase 2 (overwerkt): je bent nog steeds erg moe maar nu slaap je ook slechter. Opladen lukt minder goed. 

Fase 3 (gestrest): je bent niet alleen moe, je voelt ook steeds meer spanning. Alles voelt heel zwaar.

Fase 4 (burn-out): je kan je nergens meer toe zetten. Elke gedachte aan presteren voelt onmogelijk.  

Korte uitleg van RTL Nieuws over wat een burn-out is

Hoe herken je een burn-out? 

Het is voor veel mensen ontzettend lastig om te her- en erkennen dat ze een burn-out hebben. Er is vaak een huisarts of bedrijfsarts nodig die de conclusie trekt. Toch zijn er genoeg hints die je op weg kunnen helpen. Hieronder beschrijven we een aantal situaties die, als je die herkent, verontrustend genoeg zijn om aan de bel te trekken: 

• Op zondagavond met veel tegenzin en spanning opkijken tegen de maandag.

• Veel met je kaken strak op elkaar, tandenknarsen, nagelbijten of een andere stress giveaway.

• ‘S nachts wakker worden en niet meer kunnen slapen van de spanning en/of slecht in slaap kunnen vallen. 

• Thuis meer emotionele wisselingen; boos, verdrietig, somber, etc.

• Je mailbox openen en bekijken voelt als een onmogelijke taak.

• In het weekend ben je vooral aan het bijkomen. Er is weinig ruimte voor sociale dingen. Doe je ze wel dan voel je meteen dat je over je grenzen aan het gaan bent.

• Je continu onzeker en angstig voelen dat je het niet goed doet en/of dat je te weinig doet.

• Het voelt als een negatieve spiraal. Het blijft maar erger en erger worden en elk klein dingetje voelt als een grote tegenvaller. 

 Naast deze voorbeeld situaties zijn er ook een hele hoop emotionele en fysieke symptomen die je duidelijk kunnen maken dat je (bijna) te maken hebt met een burn-out. 

Wat zijn de Symptomen van een burn-out?

• Lichamelijke en geestelijke uitputting 
• Uitrusten en opladen lukt niet meer 
• Je bent continu gespannen 
• Concentratie- en geheugenklachten 
• Constant piekeren 
• Slaapproblemen 
• Nergens meer toe kunnen komen 
• Gevoelens van incompetentie en falen 
• Cynisme 

Lichamelijke symptomen van een burn-out 

• Hoofdpijn 
• Maagpijn 
• Spierpijn 
• Nekpijn 
• Misselijk 
• Hartkloppingen
• Duizelig 
• Benauwd (hyperventileren) 
• Hoge bloeddruk 
• Pijn op de borst 

De symptomen van een burn-out

Voorkomen van een burn-out

Wanneer je een aantal of meer van bovenstaande situaties en symptomen herkent is het tijd om aan de slag te gaan. Het is nog steeds mogelijk een potentiële burn-out te voorkomen. Maar dat vraagt wel wat van je.  

1. Zoek hulp / praat erover

Het allerbelangrijkste is dat je er over gaat praten. Vaak proberen we de mogelijkheid van een burn-out juist te negeren of te ontkennen. Er zit nog steeds schaamte op. Maar hoe meer je in je hoofd blijft hangen hoe groter en onoverzichtelijker het wordt. Praten helpt onze hersenen te structureren, te begrijpen en ook enigszins afstand te creëren van wat ons overkomt. Dit kan met vrienden, je partner maar ook zeker een coach, een huisarts of psycholoog.  

2. Luister naar je lichaam

Je lichaam is je beste raadgever. Gedachten en emoties kunnen door van alles en iedereen beïnvloed worden. Je lichaam vertelt je precies wanneer je rust nodig hebt. Koppel pijntjes in je lichaam niet alleen aan fysieke problemen, maar ook aan mentale en emotionele gevaren.

3. Breath Motherfucker

Adem in, adem uit. In je ademhaling zit zoveel potentie. Wanneer je stress ervaart waardoor je bijvoorbeeld niet kan slapen, kan een goede ademhaling al ontzettend waardevol zijn. Dit hoeven niet per se meditatieademhalingen te zijn. Het kan ook in de lijn liggen met wat Tony Robbins doet of bijvoorbeeld Wim Hof.  

Tony Robbins over zijn ademhalingsoefening

4. Ontspan

Zoek uit waardoor jij ontspant. Probeer niet te kiezen voor iets wat veel drukte en prikkels met zich meebrengt. We denken vaak dat gezellig uitgaan met vrienden ontspanning is. Dat kan zeker in het moment het geval zijn. Maar de prikkels die het met zich meebrengt kunnen leiden tot nog meer vermoeidheid en stress de volgende dag. Probeer vooral iets te vinden wat naast de mentale afleiding ook rust en ontspanning geeft (voor de lange termijn). 

5. Rust, reinheid en regelmaat

En dan eigenlijk de basis van alles. Zorg goed voor jezelf. Je hoofd én je lichaam. Zorg voor positieve routines. Creëer een ochtend routine (zie filmpje hieronder), eet gezond, sport, wees je bewust van het positieve in je leven, neem regelmatig afstand, etc. Realiseer een dagelijkse routine voor jezelf doorspekt met triggers om jezelf te distantiëren van je stress.  

Itamar over zijn eigen ochtendroutine

Liever geen burn-out? Word een Happyholic

Vaak gaan we pas aan de slag met onze stress en drukte wanneer het een probleem begint te worden. Met Happyholics geloven we dat je altijd bezig kan zijn een leuk werkend leven voor jezelf te realiseren. Wanneer je dit continu voor jezelf scherp hebt beland je niet zo snel in zo’n nare situatie. Richt je op deze vijf pijlers van werkgeluk en zorg dat je hier regelmatig aandacht voor hebt: 

Authentiek contact: echt in verbinding zijn met jezelf en anderen 

Waardering: waardeer jezelf, wees dankbaar en doe dit ook naar anderen 

Vrijheid: realiseer een leven dat jij wil leven, met jouw eigen leefregels 

Zingeving: draag bij aan wat voor jou belangrijk is. Leef jouw missie. 

Persoonlijke ontwikkeling: blijf jezelf ontwikkelen en uitdagen op de vorige vier pijlers 

Wil hier mee aan de slag en een echte happyholic worden? Kijk dan naar ons aanbod voor een leuker werkend leven.