De piramide van Lencioni

Een veelgebruikt model om de belangrijkste ontwikkelbehoeften van een team boven tafel te krijgen, is de piramide van Patrick Lencioni. In zijn internationale bestseller De Vijf Frustraties van teamwork, zoomt hij in op die aspecten van samenwerken waar teams het vaakst mee worstelen.

Wie is Patrick Lencioni?

De Amerikaanse organisatieadviseur Patrick Lencioni heeft een indrukwekkende carrière opgebouwd als auteur op het gebied van leiderschap en teamontwikkeling. Hij schreef meerdere boeken die wereldwijd erkenning kregen, waarvan De Vijf Frustraties van Teamwork zijn meest bekende en invloedrijke werk is.

De 5 frustraties van teamwork

In zijn boek De vijf frustraties van teamwork legt Patrick Lencioni de kern van samenwerking in teams bloot. Dit doet hij aan de hand van een fabel waarin Catherine Peterson als ceo een managementteam moet vormen en leiden dat onderling zo in conflict is geraakt dat het de hele organisatie negatief beïnvloedt. Gaandeweg openbaren zich 5 grote frustraties waarmee de teamleden worstelen en die de samenwerking saboteren. Lencioni laat middels dit verhaal zien hoe deze veel voorkomende frustraties ontstaan en geeft inzicht in hoe je ze als team kunt overwinnen. Hij werkt de 5 frustraties uit in zijn onderliggende model De piramide van Lencioni.

De piramide van Lencioni - het model

De vijf frustraties die Lencioni in zijn boek identificeert, zijn: gebrek aan vertrouwen, angst voor conflicten, gebrek aan betrokkenheid, afschuiven van verantwoordelijkheid en niet resultaatgericht werken. Lencioni verwerkte de 5 frustraties in onderstaand piramidemodel.

1. Vertrouwen

Het fundament van de piramide van Lencioni wordt gevormd door (het gebrek aan) vertrouwen. Vertrouwen binnen een team is essentieel voor open communicatie, het delen van ideeën en het durven nemen van risico's. Om vertrouwen te creëren is het belangrijk dat je je volledig openstelt naar je teamgenoten en dat je je kwetsbaar durft op te stellen. Het gaat hier vanzelfsprekend niet alleen om vertrouwen tussen de teamleden, maar ook om het vertrouwen in de leider van het team. 

 2. Conflicten

Als er geen vertrouwen is, durven mensen zich niet uit te spreken over wat er niet lekker loopt binnen het team. Ze zijn bang dat dit tot conflicten leidt. Het tweede niveau van de piramide gaat dan ook over (angst voor) conflicten. Terwijl conflicten juist heel constructief kunnen zijn: ze leiden volgens Lencioni tot duidelijke besluiten, innovatieve oplossingen en betere resultaten. In een gezond team worden meningsverschillen en conflicten niet vermeden, maar worden teamleden juist aangemoedigd om hun mening te geven en ideeën te delen.

3. Betrokkenheid

Het derde niveau van de piramide van Lencioni gaat over betrokkenheid. Een gebrek hieraan is - als vanzelfsprekend - het directe gevolg van een gebrek aan vertrouwen en angst voor conflicten. In een zwak team zeggen teamleden wellicht ja tegen een besluit of nieuwe manier van werken om de harmonie te bewaren en niet omdat ze het er daadwerkelijk mee eens zijn. Een sterk team daarentegen creëert een omgeving waarin iedereen zich gehoord en gewaardeerd voelt. Het resultaat: besluiten en doelstellingen waar het hele team achter staat en iedereen verantwoordelijkheid neemt voor zijn of haar bijdrage, ook de teamleden die het er in eerste instantie niet mee eens waren.

4. Verantwoordelijkheid

Het vierde niveau van de piramide gaat over (het afschuiven van) verantwoordelijkheid. Een sterk team creëert een cultuur waarin niemand zich kan verschuilen achter excuses en waarin iedereen verantwoordelijkheid neemt voor het behalen van resultaten. Teamleden durven elkaar ter verantwoording te roepen en aan te spreken op elkaars gedrag en prestaties. Ze gaan lastige gesprekken niet uit de weg; een teken dat ze elkaar respecteren en hoge verwachtingen van elkaar hebben. Een zwak team merkt vaak wel op dat een teamlid zich niet aan afspraken houdt of ondermaats presteert, maar zegt hier niets van. Het leidt niet alleen tot frustraties, maar ook tot slechtere resultaten.

5. Resultaat

De top van de piramide van Lencioni gaat over het bereiken van resultaten. Volgens Patrick Lencioni zijn mensen van nature geneigd zichzelf op de eerste plaats te zetten. Als teamleden elkaar geen spiegel voorhouden, zullen ze zich meer op hun eigen doelstellingen focussen dan op die van het team. Het maakt het team als geheel – en daarmee de organisatie – minder succesvol. Maar wanneer een team succesvol is in de 4 onderliggende niveaus, zal dit leiden tot het bereiken van (meetbare) collectieve resultaten. Een sterk team laat zich niet makkelijk afleiden, viert successen en zorgt ervoor dat ze prestatiegerichte medewerkers voor het team behouden.

Beter samenwerken met Lencioni

Wanneer je in bijna elk teamontwikkeltraject Lencioni moet aanhalen weet je dat er iets mis is, stelt Itamar in zijn Happyfeed over Lencioni. Hij geeft je 7 concrete tips die jij direct kunt toepassen om een positieve invloed uit te oefenen op het onderling vertrouwen in je team. Wil je uitgebreid met de ontwikkeling van je hele team aan de slag? In ons gratis e-book In 3 stappen naar een high peforming team laten we je zien hoe je jouw team vooruit helpt.