STRESS VOORKOMEN

  Meteen aan de slag    

Eén van onze trouwe Happyfeed volgers gaf in de feedback aan waar zij voor een volgende Happyfeed behoefte aan zou hebben. Namelijk: 

“Hoe ga je om met stress”? 

Daarom pakken we het onderwerp stress beet in deze Happyfeed. Stress en werkgeluk gaan over het algemeen niet zo goed samen. Je tegelijkertijd gestrest en energiek voelen is nagenoeg onmogelijk. En hier zit gelijk de oplossing als het gaat om stress, namelijk de tegenhanger daarvan: energie! 

Dus is de vraag waar je direct mee aan de slag kunt: 

Wat geeft jou energie in je werk?

  Theorie    

Stress voorkomen of verminderen?

Wat is stress?

Allereerst wat achtergrond rondom stress. Volgens mij kent iedereen de 3 zones wel: comfort-, stretch- & stresszone. De comfort zone is veilig en vertrouwd, in de stretch zone is waar je het meest leert en de stress fase wil je logischerwijs vermijden. 

Vanuit de neurowetenschap weet ik dat op het moment dat je in de stress schiet, jouw limbisch systeem – emotionele reptielenbrein, ook wel amygdala - en jouw hersenstam – basale overlevingssysteem – de overhand nemen. Weet je nog, de hamsterwoede om wc-papier in maart van dit jaar? De emotie regeert, rationeel nadenken gebeurt niet meer en mensen schieten onbewust in één van de 3 F-reacties: Freeze, Fight, Flight. Niet effectief, versterkend en het geeft meestal ook geen positieve energie. Of je moet aangevallen worden door een leeuw en beginnen te vluchten ;-) 

3 universele lessen om stress te voorkomen

Ik kan me daarom zomaar voorstellen dat jullie graag handvatten willen ontvangen hoe je stress kunt voorkomen of verminderen. Bij deze wat ik erover heb geleerd en zelf ook regelmatig toepas. Zeker als ik stress ervaar:

• Stress ervaar je in het hier en nu, maar heeft bijna nooit iets te maken met het hier en nu. Het komt door negatieve gedachtes over het verleden of de toekomst. Bijvoorbeeld een teleurstelling of frustratie over iets van gister. Dan wel dat jij je druk of zorgen maakt over wat morgen (mogelijk) gaat gebeuren.
• Er is wetenschappelijk aangetoond dat dankbaarheid/dankbaarheidsoefeningen, meditatie en een positieve focus/mindset zeer effectief zijn om stress te verminderen en te voorkomen. En hoe vaker je dit doet en traint, des te sterker ben je beschermd tegen stress.  
• De tegenhanger van stress = ENERGIE! De oplossing voor stress verminderen is niet niks doen en op jouw kont gaan zitten, zegt ook Dr. Hans B. Seyle (de stress-wetenschapper). Het zit hem juist in dingen doen, die bij voorkeur energie geven. Denk aan bewegen, wandelen, sporten, seks of datgene wat bij jouw persoonlijkheid past…

Maar wat geeft mij dan energie?

Als het gaat om energie, dan is er één formule het meest bekend: E = mc2

Alleen kun je deze ook anders interpreteren, hetgeen ik heb mogen leren van Remco Claassen. Namelijk Energie = Mission x Character x Competences

• Mission: wat wil ik,
• Character: wie ben ik, 
• Competences: wat kan ik (goed).

Zodra het jou lukt deze 3 met elkaar in lijn te brengen, dan is het gevolg dat de werkdag meer energie geeft dan dat het kost. In deze Happyfeed zoomen we in op character en dan met name op de stress theorie van Insights Discovery. Als je meer wilt weten over character en Insights Discovery? Ga dan naar deze blog: wie ben ik als basis voor een leuker werkend leven. Nieuwsgierig naar een blog over competences? Ga dan naar deze blog van Itamar: Benut je talent en word gelukkig.

Het Insights Discovery stressmodel

Het Insights Discovery stressmodel biedt een eenvoudige manier om stress inzichtelijk te maken. Iedereen heeft alle vier de Insights kleuren in zich, maar meestal hebben we een sterke voorkeur voor 1 of 2 van de kleuren. En voor iedere kleur geldt: waar je stress van krijgt, hoe dit stressgedrag eruitziet en wat nodig je nodig hebt om het te verminderen, is dus bij iedereen anders.

Naast de eerdergenoemde (universele) manieren - energie, beweging, meditatie & dankbaarheid - staan hieronder per kleur manieren om stress te verminderen. Deze zijn zowel handig voor jezelf, als waardevol om te weten als je bij een collega’s stress-signalen ziet en hem of haar wilt helpen.

Helder Blauw

• Krijgt stress van: een slechte voorbereiding, matige kwaliteit, haastig afgeleverd werk, verspilde tijd en gebrek aan informatie, structuur of logica.
• Als ik gestrest ben dan: word ik heel kritisch, ga ik muggenziften, word ik afstandelijk en teruggetrokken en ga ik overmatig analyseren.
• Je kunt mijn stress wegnemen door: mij om feedback te vragen hoe nu verder, mij gedetailleerde informatie te geven, mij te ondersteunen en opnieuw te beginnen maar met een grondige analyse. 

Zacht Groen

• Krijgt stress van: inbreuk op normen en waarden, onheuse of onpersoonlijke bejegening, gebrek aan respect, niet-onderkende gevoelens of dreiging van conflict.
• Als ik gestrest ben dan: word ik stil, teruggetrokken of lijk geketst, word ik onpersoonlijk en koppig, vertoon weerstand en zet mijn hakken in het zand, word ik passief en verval in eindeloze (zelf)beschouwing, word ik overdreven voorzichtig en principieel.
• Je kunt mijn stress wegnemen door: tijd te maken voor persoonlijk contact en gevoel, het werk even opzij te leggen, begripvol te zijn voor mijn gevoelens en echt naar me te luisteren en het vertrouwen te herstellen.

Stralend Geel

• Ik krijg stress van: (persoonlijke) afwijzing, buitengesloten worden, inperking van vrijheid en flexibiliteit, geen interacties of gezelligheid, strakke procedures en regels of afgezonderd werken.
• Als ik gestrest ben dan: kom ik eigenwijs over, word ik overgevoelig, opstandig en emotioneel, ga ik veel en hard praten, word ik chaotisch en schiet ik in dramatische interpretaties.
• Je kunt mijn stress wegnemen door: me te laten spuien en alles eruit te laten gooien, me meer vrijheid en bewegingsruimte te geven, de spanning te breken met een grapje, de focus naar iets anders te verleggen. 

Vurig Rood

• Ik krijg stress van: besluiteloosheid, zelf de controle te verliezen, een gebrek aan focus, passiviteit en onbekwaamheid, traagheid en te veel blabla.
• Als ik gestrest ben dan: word ik ongeduldig en fel, vertoon dominant gedrag, raak geïrriteerd, schiet in de aanval, fixeer me op de korte termijn en neem alles over.
• Je kunt mijn stress wegnemen door: me snel actie te laten ondernemen, me een beslissing te laten nemen of juiste een time-out, mij de touwtjes in handen te geven of juiste even de ander het roer in handen te geven.

Stress als katalysator naar werkgeluk

Ik wil afronden met het feit dat in stress ook iets positiefs zit. Een bepaalde mate van spanning en stress zorgt namelijk ook dat je in actie komt. Een topsporter presteert het best met een goede en gezonde dosis wedstrijd spanning. Het is dus enorm waardevol om jouw eigen stressgedrag te (her)kennen. Weten wat je stress geeft, zodat je dit kunt wegnemen of er juist effectief mee om kunt gaan.

Want nog krachtiger is het als je negatieve stress kunt ombuigen naar stretch of positieve stress. Positieve stress maakt mensen tenslotte productiever en effectiever. En zo kom je van stress in de flow. En van flow naar werkgeluk en bevlogenheid.