De vijf lessen voor effectieve communicatie & presenteren voor groepen

In 2012 schreef Remco Claassen het boek Verbaal Meesterschap. Zelf mocht ik in 2016 zijn Verbaal Meesterschap programma volgen via Denk Producties, een aantal maanden nadat ik hem mocht interviewen. En tijdens Verbaal Meesterschap heb ik aan den lijve ervaren hoe effectief zijn theorie is. Zelfs als hij het voor je neus uitlegt, trap je er met open ogen in!

En nu is er dus een 10-jarig jubileum editie van het boek uitgebracht. Met 8 extra hoofdstukken! Terwijl ik dit schrijf heb ik het boek op m’n reMarkable staan om te gaan lezen, maar moet ik er nog aan gaan beginnen. Mocht je voor groepen staan, zo nu en dan presentatie moeten geven of in je werk zo nu en dan moeten communiceren, doe jezelf en je publiek dan een plezier: koop dit boek! 

In deze Happyfeed sta ik stil bij de belangrijkste inzichten uit zijn programma. Ik pas zijn technieken tenslotte toe als trainer/coach/spreker. En weet je wat leuk is, ik mag er zelf ook trainingen over geven. Dus, stel je voor dat je binnenkort moet presenteren of spreken voor een groep - een presentatie tijdens een team meeting of als leidinggevende je team inspireren - laat je dan helpen door deze 5 inzichten.

In dit kennisbank document staan de 12 inzichten/hoofdstukken kort en bondig uiteengezet. Mocht je behoefte hebben aan alle theorie. Hieronder deel ik vooral de 5 inzichten die mij het meest hebben gebracht...

Mijn belangrijkste les als het gaat om presenteren

Overduidelijk met stip op 1: begin with the end in mind. In plaats van vooraf aan beginnen met je presentatie of training ontwerpen, begin aan het eind. Remco heeft Habit 2 van Covey, gekoppeld aan spreken met impact. En daarin hanteert hij de deurknop techniek, ook wel bekend als sprekerspijn. Stel je voor dat je aan het eind van je presentatie of training 2 vragen stelt aan alle deelnemers, wat wil je dan als antwoord op de volgende 2 vragen:

1. Wat vond je ervan?
2. Waar ging het over / wat heb je geleerd?

Op de eerste vraag zullen mensen een gevoel of emotie teruggeven. Wil je dat het energiek of inspirerend is? Of liever diepgang en dat het mensen heeft geraakt? Afhankelijk van wat jij wil, maak je andere keuzes. Qua onderwerpen, qua stijl van faciliteren, qua omgevingsfactoren, qua opbouw.

Op de tweede vraag gaan mensen vertellen wat ze hebben geleerd. En wist je dat mensen van een lezing, workshop of training zo’n 5 plus/min 2 dingen onthouden. Als mensen intrinsiek gemotiveerd zijn, zelf hebben betaald en echt willen is dit maximaal 7. Lees dat nog eens. Van jouw verhaal onthouden mensen maximaal 7 dingen, mits ze enorm gemotiveerd zijn! Laat staat als mensen gestuurd zijn of er moeten zitten. Dan is het misschien maar 3 dingen, met een beetje geluk 5.

Kern van dit verhaal: verkies altijd vorm boven inhoud/content. Zoveel onthouden mensen toch niet van je verhaal…

Mijn 2e tip als je gaat presenteren voor groepen

“People are suckers for stories”. Het is echt waar, als jij geassocieerd en vol beleving een verhaal verteld, kunnen mensen niet ontsnappen. Wist je dat dit zelfs in schrift blijkt te werken? Koop maar 1 van Remco zijn boeken en je zult het ervaren.

Maar goed, we kennen allemaal mensen die lang van stof zijn en waar het moeite kost om naar hun verhaal te luisteren. Toch? Dit komt mede doordat we als mensen de valkuil hebben luisterblind te zijn, of positieve verwoord: selectieve luisteraars zijn. Daarom zijn een aantal aspecten mijn inziens essentieel als je storytelling toepast:

1. Doe het volledig geassocieerd! Alsof je weer in het moment bent dat je het meemaakte. 
2. Heb er plezier in, geniet ervan. Want als je dat doet, straal je dat ook uit en komt het krachtiger over.
3. Maak gebruik van je lijf. De impact van lichaamstaal/fysiologie heeft enorm veel impact.

Maak tijdens presenteren gebruik van Triple E  

Triple E gaat uit van 3 aspecten die je dient te gebruiken. Entertainment, Empowerment & Educatie. Ze dienen er alle drie in te zitten, want als je 1 van de 3 weglaat ben je niet bezig om een boodschap echt te laten landen en te laten beklijven. 

Zonder Educatie leren mensen niks. Zonder Empowerment komen mensen er niet door in beweging, want dan mist de “what’s in it for me”. En zonder Entertainment is het niet leuk en misschien zelfs saai. En wat steek je er dan van op? Weet je nog die leraar van vroeger, die zonder entertainment les gaf? Was niet te doen, toch?

En daarom is het volgende belangrijk. Zorg altijd voor meer Entertainment dan Empowerment. En meer Empowerment dan Educatie. Dus wederom: vorm ALTIJD boven inhoud! Want weet je nog, mensen onthouden toch maar 5+- 2 dingen van je verhaal…

Hieronder licht Remco het in een paar minuten toe hoe dit model werkt.

Trainen en presenteren draait vooral om motivatie opwekken

Motivatie is key. Als je publiek al gemotiveerd is, dan moet je er vooral voor zorgen dat je goede inhoud op een leuke manier brengt. Maar is de motivatie er (nog) niet, dan dien je dit op te wekken. Hoe? Dat kan op een aantal manieren:

1. Degene die mij kennen weten dat ik iedere training start met vragen: wat hopen jullie dat het oplevert? Wanneer ga je tevreden naar huis, of is het een geslaagde sessie geweest? Dit schrijf ik altijd op, zodat we als het ware een routekaart hebben voor de dag. En motivatie in de groep.
2. Als er dan niks komt, het gebeurt niet vaak, maar kan gebeuren, dan is het zaak om dit op te wekken. Wij trainers & L&D professionals denken soms dat iedereen met een leervraag rondloopt. Maar wees nou eerlijk, dat doe je zelf toch ook niet altijd? Daarnaast stappen sommige mensen gewoon onbevangen een training in. Wat ik dan doe: de kracht van storytelling/een verhaal gebruiken om op onbewust niveau motivatie op te wekken.
3. En die verhalen, soms zelfs kleine voorbeelden, dienen dus de motivatie aan te wakkeren. Heb je het over teamontwikkeling, geef dan wat voorbeelden en verhalen van teams waar het niet lekker loopt in de samenwerking. Gaat het over leiderschap, vertel dan een verhaal over slecht leiderschap. En ja, slechte voorbeelden doen het helaas beter. Helaas worden mensen meer gedreven door pain dan door pleasure…
4. En dan zijn er nog praktische technieken die je kunt gebruiken. In het boek staat Remco er uitgebreid bij stil, maar 1 techniek waar ik groot fan van ben is de connect. De connect bestaat uit 2 aspecten: een grab (wie, wat, waarom) gevolgd door een pre-frame (toekomst i.c.m. …er’en). Dit klinkt misschien als een gekke formule, maar is zeer eenvoudig. Want wie wil er nou niet nog krachtiger en effectiever presenteren? ;-) 

Spreek de taal van je publiek 

En last, but not least, spreek de taal van je publiek. Allereerst, weet hoe jezelf in elkaar steekt. Want authenticiteit is je grootste kracht. En vanuit dit zelfinzicht, waardeer dan dus ook je eigen spreek- & faciliteerstijl zijn. Niets is vervelender dan iemand die een presentatiestijl hanteert die ver van hem of haar afstaat. Omdat je nou eenmaal ooit feedback hebt gehad omdat je te enthousiast bent, te veel of juist te weinig woorden gebruikt, te veel of juist te weinig beweegt of welke feedback dan ook.

Echter, pas wel zo nu en dan je stijl aan. Er zitten tenslotte allemaal verschillende mensen in je publiek. En niet iedereen houdt van dezelfde stijl als jij. Hierin hanteer ik voor mezelf 2 invalshoeken:

1. Voorkeursrepresentatiesystemen die ik vanuit NLP heb geleerd: VAK - visuele, auditieve of kinesthetische voorkeur.
2. Persoonlijkheidsvoorkeuren van Insights Discovery – de 4 basis kleuren.

Nou weet ik dat mijn laatste kleur blauw is en ik daarnaast ook niet hoog scoor op kinesthetisch. De kunst voor mij is dan ook om zo nu en dan gedurende een sessie mijn blauw aan te zetten. Hoe ik dat doe? Bewust vertragen, meer achterover leunen, gaan zitten en duidelijke structuur aanbrengen. Bijvoorbeeld door te vertellen dat er 5 tips aankomen…

2 bonustips voor de super gemotiveerde lezers

We hebben 5 tips gehad. Hopelijk neem je er in ieder geval 3 mee. Maar mocht je nou echt eager zijn, heb ik er nog 2, zodat we op 5+2 uitkomen ;-) Hier volgen de twee extra tips:

1. In ieder publiek zitten 3 groepen. Groep 1 vindt jou geweldig! Groep 2 vindt jou gewoon oke. En groep 3 had liever een andere spreker of trainer gezien. En weet je wat de grap is? Wat jij ook (anders) doet, verandert in je stijl, het gevolg is dat er 3 groepen blijven. Wellicht dat iemand die je oke vindt, je opeens geweldig vindt. Maar ook kan iemand je opeens niet meer zien zitten. Dus wees gewoon lekker jezelf! Kost minder energie, levert dus meer energie op en is voor je publiek een heel stuk fijner.
2. Het Learn, Teach, Apply principe. We hebben er eerder een Happyfeed aan besteed. Stel je voor dat je iets leert, ga er presentaties of trainingen over geven! Je helpt er zowel anderen mee, maar bovenal je zelf. Want zodra je iets uitlegt aan een ander, leer en integreer je zelf het meest. Het was dan ook een ontwikkel feestje voor mezelf om voor deze Happyfeed door het boek van Remco heen te bladeren.

De kracht van reflectie

Mocht je nog steeds aangehaakt zijn en hier zijn beland, dan wil ik je nog 1 reflectievraag meegeven. Als ik je vraag een fantastische spreker of docent in gedachte te nemen, wie popt er dan bij je op? En waarom popt hij of zij bij je op? Door 1 van bovenstaande tips, of is er nog een aanvullende tip die deze persoon tot een verbale meester maakt? Mocht dat laatste zo zijn, gaaf als je hem hieronder deelt in de comments. Zodat je mij en anderen inspireert en daarmee dus ook gelijk zelf weer leert en ontwikkelt. Weet je nog, LTA :-)

Gun jezelf of anderen ook een Happyfeed!

Grote kans dat je hier terecht bent gekomen via onze Happyfeed mailing. Als dat zo is en gun je anderen ook deze inspiratie? Verwijs ze dan naar deze pagina!

Mocht je hier via een andere weg zijn terecht gekomen en je nu afvragen, "happy-wat"? Wees dan gerust, we sturen je geen dansende pinguïns. Wel tweewekelijks een portie inspiratie, vol waardevolle inzichten en praktische tips, die ons elke dag helpen om als een echte Happyholic door het leven te (blijven) gaan. We kijken er naar uit jou ook te mogen verwelkomen en gaan inspireren!