Duidelijkheid geven is 1 van de belangrijkste leiderschapskwaliteiten

Er wordt ons vaak gevraagd wat belangrijke leiderschapskwaliteiten zijn. Voor veel mensen en organisaties is het soms nog onduidelijk wat precies goed leiderschap is. Is het coachend leiderschap? Is empathie het allerbelangrijkst? Of juist het hebben van een visie? Gelukkig is er veel onderzoek gedaan naar goed en effectief leiderschap en vaak blijkt dat duidelijkheid geven een cruciaal component is dat tegelijkertijd door veel leiders en organisaties onderschat wordt. In deze Happyfeed daarom extra aandacht aan duidelijkheid geven als 1 van de belangrijkste leiderschapskwaliteiten.

PS: nog niet ingeschreven op onze maandelijkse Happyfeed vol inzichten en inspiratie om een gelukkig werkend leven te realiseren? Schrijf je dan nu in!

Wat zijn belangrijke leiderschapskwaliteiten?

Leiderschap is niet in 1 competentie of kwaliteit te vatten. Gelukkig maar, anders zou het maar saai zijn. We beseffen ons steeds meer dat leiderschap een belangrijk én complex vakgebied is. Zo belangrijk zelfs dat het bijna zonde is dat er je er niet voor kan leren op school. In mijn ogen is leiderschap net zo complex als bijvoorbeeld HR, psychologie of sociologie. Sterker nog, tegenwoordig bevat leiderschap al deze vakgebieden…

Gelukkig wordt er wel veel onderzoek gedaan naar leiderschap en krijgen we steeds duidelijker wat er allemaal nodig is om een echt goede leider te zijn. Een, wat mij betreft, sterk onderzoek is dat van Gallup. Zij hebben onderzoek gedaan naar medewerkerstevredenheidsonderzoeken en gekeken wat essentieel is voor de prestaties en bevlogenheid van teams en individuen. Ze concludeerden dat er 12 componenten cruciaal zijn en dat noemen zij de Q12. Daarnaast zagen zij ook dat de direct leidinggevende de grootste impact maakt op hoe medewerkers die 12 componenten ervaren ( hier vind je meer informatie over de Gallup Q12).

Volgens Gallup is bijvoorbeeld het geven van lof en erkenning, het stimuleren van ontwikkeling en mensen inzetten op hun talenten van grote invloed op bevlogenheid en prestaties. Maar ook het geven van duidelijkheid. Uit hun onderzoek blijkt zelfs dat duidelijkheid geven een cruciaal fundament is voor veel andere componenten, terwijl juist dat geven van duidelijkheid vaak door leidinggevenden ontzettend onderschat wordt.

Waarom is duidelijkheid geven zo’n belangrijke leiderschapskwaliteit?

Wanneer er geen duidelijkheid is, is er onzekerheid. Wanneer er wel duidelijkheid is, is er focus en rust. Zo simpel is het eigenlijk. Wanneer mensen niet weten wat er precies nodig is om goed te functioneren in de rol ontstaat er onrust, onzekerheid en twijfel.

Duidelijkheid geven gaat verder dan alleen op functioneel gebied. Natuurlijk is het belangrijk dat je weet wat er van je verwacht wordt in je rol en wanneer je goed presteert. Maar er is meer. Zo is het ook van belang dat je sensitief bent voor de organisatiecultuur, dat je weet wat van het team verwacht wordt en dat je weet wat er van je verwacht wordt in het samenwerken. Gallup beschrijft dit als volgt:

Duidelijkheid geven wordt zeer onderschat

Ergens weten veel leiders wel dat duidelijkheid geven onderdeel moet zijn van je leiderschapskwaliteiten. En veel leidinggevenden doen dit ook wel. Maar veel te weinig! Dat heeft verschillende redenen.

1. We denken duidelijker te zijn dan dat we daadwerkelijk zijn

Allereerst denken mensen dat ze duidelijker zijn dan dat ze daadwerkelijk zijn. Hoe vaak ik in situaties heb gezeten waarin een leidinggevende zegt; “dit heb ik toch duidelijk gemaakt?” En dat het team dan reageert met; “huh, volgens mij niet hoor?”

De reden hiervoor is vaak dat het in je hoofd al heel duidelijk is. Hierdoor ben je geneigd in je communicatie te snel en te hoog-over toelichting te geven.

2. Het is niet zo ‘leuk’

Ten tweede vinden veel leidinggevenden het niet zo leuk. Ze zijn liever de coachende, begeleidende, visionaire of zelfs adviserende leider. “Want dat zijn toch de trends in leidinggeven?!” Ja zeker, maar dan moet er eerst duidelijkheid zijn! Als dat er niet is voelen mensen zich onzeker en voelen ze alsof ze in het diepe worden gegooid (commentaar dat ik tegenwoordig van veel medewerkers hoor).

 3. Goede feedback geven is lastig

De laatste reden dat veel leiders te weinig duidelijkheid geven, is omdat ze het moeilijk vinden goede en concrete feedback te geven. Terwijl feedback (positief als kritisch) cruciaal is in het duidelijk maken wat er verwacht wordt. Het is namelijk hét middel om in het dagelijkse werk terugkoppeling te geven. Je kan vooraf alles zo duidelijk maken als je wil, maar uiteindelijk is de praktijk veel dynamischer dan we denken. En dan is feedback en terugkoppeling dus cruciaal.

“Ongeveer 50% van de medewerkers wereldwijd hebben een onduidelijk beeld van wat er van hen wordt verwacht” – Gallup

Oké, maar hoe doe ik het dan wel?

Dus, hoe zorg je er dan voor dat duidelijkheid geven wel één van jouw leiderschapskwaliteiten wordt? Het makkelijkste om je hierbij te helpen is door je een lijstje te geven met concrete acties. Die vind je hier:

• Maak duidelijk hoe topprestaties eruitzien in ieders rol. Dus niet het gemiddelde en niet halfbakken. Echte topprestaties waar mensen naar toe kunnen groeien. Bijvoorbeeld: je kan tegen een ober in de horeca zeggen dat je wilt dat zij bestellingen opneemt, invoert en vervolgens rondbrengt. Je kan ook vertellen dat in jouw ogen dit van je verwacht wordt als ober:

• Maak aan het hele team duidelijk wat ieders rol is, welke verantwoordelijkheden daaronder vallen en wat er precies verwacht wordt. Het hele team moet helder hebben wie waarvan is en welke prestaties daarbij horen.
• Maak duidelijk hoe iemands rol en verantwoordelijkheden bijdragen aan het succes van het team. Mensen willen weten hoe zij onderdeel zijn van het team en wat hun contributie is. Dat levert duidelijkheid op én tegelijkertijd ook een gevoel van zingeving: ik doe ertoe in dit team.
• Zit regelmatig met je team en vraag of de verwachtingen duidelijk zijn en vooral ook of het helder is hoe die gekoppeld zijn aan de resultaatdoelstellingen.
• Zorg dat je regelmatig 1-op-1 en informele gesprekken hebt met medewerkers waarin je ze complimenteert op datgene dat goed gaat én feedback geeft op datgene waar ze nog in kunnen groeien. Hierin zijn twee dingen belangrijk: 1) zie feedback voor mensen echt als kans om te groeien. Het is voor veel mensen juist heel fijn als het helder wordt gemaakt hoe ze hun rol beter kunnen uitvoeren. Niet omdat ze het nu slecht doen, maar omdat ze het nog beter kunnen doen. En 2) zorg dat je complimenten scheidt van feedback. Gebruik NIET de sandwich methode maar als je een compliment geeft hou het dan daar dan ook bij en dat geldt ook voor feedback. Houd het bij het een of het ander want dat is veel DUIDELIJKER!

Ik hoop dat dit duidelijk was 

Ik hoop dat ik duidelijk hebben kunnen maken waarom duidelijkheid geven 1 van de allerbelangrijkste leiderschapskwaliteiten is. Het is zo’n cruciaal fundament. Als je dingen niet duidelijk maakt kan je ook geen goede waardering geven, kan je mensen niet goed op hun talenten inzetten en kan je hen niet stimuleren en faciliteren in ontwikkeling en groei. En dit zijn allemaal onderdelen uit die 12 essentiële leiderschapskwaliteiten van Gallup. Ik hoop dat het je heeft geïnspireerd! En mocht je nou medewerker zijn, stuur het dan door naar je leidinggevende ;). Gewoon doen!

En even als privé onderzoek, ik ben benieuwd of jij echt duidelijkheid krijgt in jouw rol over hoe topprestaties eruitzien. Laat het weten in de comments!

PS: met onze Happyfeed willen we mensen inspireren met inzichten die hun werkende leven gelukkiger kunnen maken. Daarom zijn we erg benieuwd hoe waardevol je deze Happyfeed vond op een schaal van 0 tot 10: