Waarom is het zo moeilijk een compliment te accepteren? Dit zijn de 8 oorzaken

Hoe makkelijk accepteer jij een compliment? Voor sommigen is het ontvangen van een compliment een prachtig cadeau. Terwijl anderen het juist ontzettend ongemakkelijk en moeilijk vinden om een compliment te accepteren. Hoe kan dat? Wat maakt het dat mensen het moeilijk vinden een compliment écht binnen te laten komen? Dit zijn de 8 oorzaken:

1. Negatief zelfbeeld – “zo goed ben ik niet”

Wetenschappelijk onderzoek, gepubliceerd in het Journal of Experimental Social Psychology, ontdekte dat mensen met een negatief zelfbeeld de meeste moeite hebben om complimenten te accepteren. Als je denkt dat je op de een of andere manier gebrekkig bent, of als je denkt dat je niet goed genoeg bent, kan het moeilijk zijn om te begrijpen hoe anderen zulke aardige dingen over je kunnen zeggen. Volgens de studie zullen complimenten je negatieve zelfbeeld waarschijnlijk niet verbeteren. En erger nog, als de bewondering van een romantische partner komt, kunnen die goedbedoelde lofprijzingen je relatie zelfs schaden. Je zou kunnen denken dat je partner liegt, waardoor je het vertrouwen kunt verliezen. 

Voor de mensen die dit herkennen lees ons blog over de 7 manieren om jezelf én anderen meer te waarderen.

2. Matcht niet – “dat was gewoon geluk”

Wij hebben allemaal een beeld van wie we zijn. Een reden om een compliment niet te (kunnen) accepteren is omdat het compliment niet in lijn is met je zelfbeeld (cognitieve dissonantie). Ik vind mijzelf bijvoorbeeld helemaal niet empathisch. Ik vind het erg moeilijk goed te voelen hoe een ander zich voelt. Bij mij gaat dat allemaal vooral rationeel.  

Stel ik krijg het volgende compliment: “je kan er zo goed voor mij zijn en met me meeleven.” 

Ik vind dat dus niet per se bij mij passen en ben dan snel geneigd het compliment niet op waarde te schatten. Ik denk dan bijvoorbeeld dat deze persoon alleen maar aardig wil zijn of dat het een mazzeltje was. En dat is zonde. Want voor deze persoon was ik wel degelijk van waarde. Misschien dat de verwoording niet past bij wie ik ben, maar dat betekent niet dat ik van waarde was. Op welke manier dan ook. 

3. Arrogant– “wat een borstklopperij die complimenten”

Voor sommigen voelt elk compliment als ‘te groot’. Dit zijn vaak mensen die snel bang zijn arrogant of opschepperig te zijn (of gevonden te worden). Studies hebben bescheidenheid gekoppeld aan verschillende positieve resultaten, variërend van meer zelfbeheersing tot effectiever leiderschap. Maar het accepteren van complimenten kan een uitdaging zijn en kan een negatieve invloed hebben op de mate van zelfwaardering.  

Elk compliment voelt al als overdreven en het aanvaarden van het compliment voelt meteen als arrogant. Het echt binnen laten komen is dan erg lastig. Een simpele ‘dank je wel’ kan al een grote uitdaging zijn… want dan lijkt het net of je het er mee eens bent en dat is pure arrogantie 😉 

4. Perfectionisme – “Er kan nog zoveel beter”

Herken je dit antwoord op een compliment?  

“Vind je?! Ik ben zelf niet zo tevreden hoor. Ik vind dat dit en dit echt nog beter kan.” 

De perfectionisten onder ons vinden het erg lastig een compliment te ontvangen. Het is namelijk in hun ogen nooit goed genoeg. Er is altijd wel iets wat er niet is of wat er beter kan. Een compliment voelt als het vieren van een matig iets. En dat hoort natuurlijk niet. Helaas is er voor de perfectionist bijna nooit een moment dat het daadwerkelijk perfect is…

5. Imposter Syndrome– “O jee, dit hou ik niet vol”

Mensen met het imposter syndrome denken continu dat ze eigenlijk niet goed genoeg zijn voor wat ze doen. Dat ze de boel bedriegen en binnen de kortste tijd betrapt zullen worden. Een compliment impliceert dat je moet excelleren en voelt alsof je onder bepaalde druk staat voor het vervolg. Als je baas zegt: ‘Ik heb je voor dit project gekozen omdat je altijd je deadlines haalt’, kunnen die vriendelijke woorden ronduit angstaanjagend zijn. Als je het gevoel hebt dat andere mensen je hoog in het vaandel hebben staan, kan twijfel aan jezelf binnensluipen en je angstig maken. Je denkt misschien dat het slechts een kwestie van tijd is voordat je iemand teleurstelt. 

6. Opvoeding– “complimenten geven en accepteren deden wij niet aan”

Je opvoeding heeft een cruciale invloed op hoe jij je ontwikkelt. De opvoeding die jij gehad hebt is een belangrijke oorzaak voor dat je juist wel of niet bovenstaande situaties herkent. Een opvoeding waarin veel aandacht is voor zelfwaardering en zelfverzekerdheid, heeft over het algemeen een positieve invloed op hoe makkelijk je complimenten accepteert. Maar, het kan er ook weer voor zorgen dat je verslaafd raakt aan complimenten en dat die erg belangrijk worden om een positief zelfbeeld te behouden. Dit speelt bijvoorbeeld veel bij millennials. Maar een opvoeding met een focus op ‘het is nooit goed genoeg’, zorgt juist voor een lage zelfwaarde, te sterke bescheidenheid en vaak ook perfectionisme.  

Er wordt wel eens gezegd dat een opvoeding nooit perfect is. Er zitten altijd schaduwkanten aan. Vandaar dat het zo belangrijk is om onafhankelijk te worden en jezelf altijd te blijven ontwikkelen. Jij bepaalt hoe jij leeft. Alleen vraagt dat continue aandacht. 

7. Cultuur– “voor complimenten zijn wij veel te nuchter hoor”

Als we het over diepgewortelde oorzaken hebben dan kan cultuur niet achterblijven. De cultuur waarin je leeft is een verzameling gedragingen, gewoonten en overtuigingen. De cultuur waarin je opgroeit en leeft kan een grote impact hebben op hoe makkelijk je complimenten geeft en ontvangt. Denk bijvoorbeeld aan de Verenigde Staten waarin het geven en ontvangen van een compliment dagelijkse kost lijkt. Terwijl je in China niet moet aankomen met je compliment.  

8. Kwaliteit van het compliment– “was het nou goed of niet?!”

En de laatste reden voor het niet aannemen van een compliment is natuurlijk de kwaliteit van het compliment.  

“Ziet er goed uit hoor, maar ik denk dat deze alinea nog een stuk scherper kan, dit argument vind ik simpelweg onzin en ook in je conclusie mis ik een goede afsluiter.”  

Er zijn mensen die denken dat dit een compliment is. Of minstens dat het een compliment bevat. Maar geloof mij, voor niemand voelt dit als een compliment. Dit heeft niks te maken met opvoeding, cultuur of wat dan ook. Voor die mensen is het misschien goed eens onze Happyfeed te bekijken over het geven van een goed compliment!

Zo, dat zijn dus de 8 oorzaken waarom het zo moeilijk kan zijn een compliment te accepteren. Welke van deze oorzaken herken jij?